หมา สัตว์สี่ขาหน้าขนที่ใครๆก็รักและเอ็นดู จริงๆแล้วมันมาจากไหน เกิดขึ้นมาได้อย่างไร ถ้าเราเข้าใจถึงที่มาของสัตว์ชนิดนี้แล้ว มันจะทำให้มุมมองการเลี้ยงดู หรือการฝึกเปลี่ยนไปในทันที
ธรรมชาติสร้างหมาป่า (Wolf & Fox) ที่มีนิสัยในการหากินเป็นฝูง มีตำแหน่งจ่าฝูง ลูกฝูง มีการช่วยกันออกล่าอาหาร และอื่นๆอีกมากมาย ต่อมาหมาป่าบางชนิดที่เชื่องกว่าตัวอื่นก็เริ่มเข้ามาคลุกคลีกับกลุ่มมนุษย์ ต่างฝ่ายต่างช่วยเหลือกัน หมาป่าเวอร์ชั่นที่เชื่องก็เริ่มมีบทบาทในกลุ่มมนุษย์ เช่นช่วยล่าสัตว์ ฝั่งมนุษย์ก็เริ่มมีบทบาทกับการใช้ชีวิตของหมาป่าพวกนี้ เช่น แบ่งปันอาหาร (ของเหลือ หรือส่วนที่มนุษย์ไม่กิน) ให้ที่พัก ให้ความปลอดภัย และนี่ก็คือจุดเริ่มต้นของการคัดเลือกสายพันธุ์
ต่อมามนุษย์ก็ได้จับคู่หมาป่าที่มีความสามารถเฉพาะทาง เช่นวิ่งได้นาน ทน และอึดกับสภาพอากาศที่หนาวเย็น ซึ่งก็ได้กลายมาเป็น ไซบีเรียน ฮัสกี้ (Siberien Husky) หรือ อลาสก้า มาลิมู (Alaskan Malamute) จับคู่หมาป่าที่มีลักษณะของขน หรือรูปร่างที่เหมาะกับการล่าสัตว์ เช่น หมี กวาง หมูป่า ออกมากลายเป็น ชาเป่ย (Shar Pei) หรือ บาเซนจิ (Basenji) และอื่นๆอีกมากมายจนกลายมาเป็นสุนัขนับร้อยสายพันธุ์ให้เราได้เห็นกันในปัจุจบัน
ลักษณะกายภาพอาจแตกต่างกันไป แต่หนึ่งอย่างที่ยังคงเหมือนกันนั่นคือความเป็นหมาป่า ซึ่งมันฝังรากลึกอยู่ในดีเอ็นเอมาเป็นหลายหมื่นปีหรืออาจมากกว่านั้น (การค้นพบหลักฐานเกี่ยวกับสุนัขมีแค่ไม่กี่พันปีที่ผ่านมา) ซึ่งหมายความว่าต่อให้คุณเปลี่ยนแปลงพวกเขายังไง ความเป็นตัวตนของเขาก็ยังคงเป็นหมาป่าอยู่เช่นเดิม ยังมีความต้องการอาศัยอยู่ในสังคมแบบฝูง มีตำแหน่งจ่าฝูงและลูกฝูง มีการท้าทายอำนาจ ต้องการงานหรือต้องการเดินเป็นระยะทางไกล เพื่อแลกมากับอาหารที่ได้มา
ทั้งหมดทั้งปวงที่กล่าวมาข้างบนก็แค่อยากจะเป็นตัวเกริ่นนำให้คนที่เลี้ยงน้องหมาทั้งหลายได้เข้าใจในพื้นฐานของสัตว์ชนิดนี้ อย่าเอาจิตวิทยาคนมาใช้กับหมา หมาก็คือหมาเราควรจะเลี้ยงหมาอย่างหมา ไม่ใช่เลี้ยงหมาอย่างคนนะจ๊ะ